Jak powstaje jedwab? - Od jedwabników do eleganckich tkanin!

Jedwab to materiał naturalny, który znany jest od tysięcy lat. Pierwsze wzmianki na temat jedwabiu pojawiły się około 2700 lat p.n.e. W Chinach jedwab stał się za czasów cesarzy jednostką monetarną, a osoby posiadające tkaniny jedwabne były uważane za naprawdę zamożne. Dziś jedwab także jest materiałem luksusowym, z którego powstają nie tylko piękne ubrania, ale i pościele, ozdoby do włosów czy opaski na oczy pomagające w relaksacji. Warto dowiedzieć się więcej na temat tego, jak powstaje jedwab.

SPIS TREŚCI:

1. Jakie są właściwości jedwabiu naturalnego?
2. Od kokonu do materiału, czyli jak powstaje jedwab naturalny - ABC produkcji jedwabiu
3. Czy sztuczny jedwab może dorównać naturalnemu?
4. Czy produkcja jedwabiu zabija jedwabniki?
5. FAQ

Jakie są właściwości jedwabiu naturalnego?

Jedwab to materiał o pięknej, połyskującej strukturze. Posiada wiele cennych właściwości, które czynią go tkaniną luksusową, która sprawdza się w wielu warunkach. Tkaniny jedwabne charakteryzują się hipoalergicznością. Są antybakteryjne, nie gromadzą kurzu, roztoczy, nie powodują też podrażnień skóry. Tkanina jedwabna jest gładka i przyjemna w dotyku, delikatnie otula ciało, zapewniając lekkie uczucie chłodzenia w kontakcie ze skórą. Jedwab naturalny powstaje z kokonu jedwabnika morwowego. Produkcją jedwabiu zajmują się głównie Chiny ze względu na swoje wielowiekowe tradycje, a także kraje Półwyspu Indyjskiego. Prowadzenie hodowli jedwabników jest niezwykle trudne, ze względu na to, że do wyprodukowania 1 kg surowego jedwabiu potrzeba aż 3000 jedwabników. Jedwabną nić można pozyskać też od jedwabnika dębowego, jednak kokon tego jedwabnika nie pozwala na uzyskanie tak mocnej, a zarazem cienkiej nici jak w przypadku jedwabnika morwowego. Ze względu na skomplikowaną produkcję jedwab jest bardzo drogim i wciąż luksusowym materiałem, który jednak ze względu na antyalergiczne oraz nawilżające właściwości jest zdecydowanie wart swojej ceny. Bardzo pozytywną cechą, jaką posiada tkanina jedwabna jest fakt, że nie jest rozciągliwa i zachowuje swój kształt. Świetnie sprawdza się latem, gdyż daje lekkie uczucie chłodzenia, zatem poszewki jedwabne są o tej porze roku świetnym wyborem, ale co ciekawe sprawdzą się dobrze także zimą, a to dlatego, że jedwabne tkaniny mają właściwości termoregulacyjne. Dla osób śledzących ekologiczne trendy bardzo istotny będzie fakt, że jedwab jako materiał naturalny podlega pełnej biodegradacji. Jednocześnie trwałość tkanin jest bardzo wysoka i zarówno jedwabne pościele, ubrania jak i akcesoria jedwabne mogą posłużyć na długi czas.

Od kokonu do materiału, czyli jak powstaje jedwab naturalny - ABC produkcji jedwabiu

Skoro już znacie wszystkie świetne właściwości jedwabiu naturalnego, to czas abyście dowiedzieli się więcej na temat produkcji jedwabiu. Jedwab naturalny w hodowlach pozyskiwany jest z jedwabnika morwowego, który nie występuje już w warunkach naturalnych. Jest to rodzaj ciem, które tkają gęsty kokon przy przepoczwarzaniu się. Po zapłodnieniu samica ćmy jedwabnika morwowego składa jajeczka, z których po dwóch tygodniach wykluwają się larwy. Są one bardzo żarłoczne i żywią się liśćmi morwy przez około miesiąc, jedząc niemal 24 godziny na dobę. W tym czasie wytwarzają też kokon, który chroni larwę w czasie przepoczwarzania się. Kokon osiąga nawet 1,5 km długości. Kokon jedwabnika wytwarzany jest z wydzieliny gruczołów gębowych. Gdy kokon osiąga finalne rozmiary jest zanurzany we wrzątku. W ten sposób rozpuszcza się serycyna, czyli klej jedwabny i pozostaje lśniąca nić, która nawijana jest na szpulę.

Co ciekawe do produkcji jednego kimona podobno potrzeba 5000 kokonów jedwabników. Jedwabniki w hodowli rozmnażają się nawet 8 razy do roku, co pozwala na prowadzenie opłacalnej produkcji przędzy, z której produkuje się tkaninę jedwabną mającą właściwości higroskopijne. Istnieje też bardziej zachowawcza produkcja jedwabiu. W ten sposób powstaje jedwab Ahimsa, który jest nawet dwukrotnie droższy od zwykłego jedwabiu. W tej produkcji pozwala się ćmom na opuszczenie kokonu i pozyskuje się przędzę składającą się z wielu krótszych odcinków. Oczywiście jedwabna nić tego rodzaju jest równie mocna i trwała. Produkcję jedwabiu naturalnego prowadzi się zatem na wiele sposobów. Jednym z nich jest też zbieranie kokonów w naturze, gdzie powstaje tzw. dziki jedwab. W tym przypadku produkcję jedwabiu prowadzi się z zastosowaniem innych gatunków jedwabnika niż jedwab morwowy, np. z rodzaju Antherea.

Czy sztuczny jedwab może dorównać naturalnemu?

Przy produkcji jedwabiu najczęściej giną poczwarki, które potem wykorzystywane są jako lokalny, smażony przysmak typu street food w Chinach czy Tajlandii. Wykorzystywaniu jedwabników sprzeciwia się PETA i choć rzeczywiście przy produkcji tkanin ginie wiele jedwabników, to jednak trzeba zdawać sobie sprawę, że hodowla jedwabników prowadzona od setek, a nawet tysięcy lat spowodowała, że ćmy te utraciły zdolność lotu, nie mogą zatem normalnie żyć w warunkach naturalnych. Osoby, które szukają alternatywy dla jedwabiu, który powstaje przez eliminację poczwarek, mogą zdecydować się albo na bardzo drogi jedwab Ahimsa albo sztuczny jedwab. Czy jednak ten ostatni może dorównać naturalnemu? Jedwab sztuczny na pewno bardziej się gniecie od tego naturalnego. Posiada jednak także oddychające właściwości i jest miły w dotyku. Poza przetworzoną celulozą drzewną ma w swoim składzie także poliester lub poliamid, zatem nie jest tkaniną biodegradowalną tak jak jedwab. Jeżeli chcecie dowiedzieć się, dlaczego jedwabne tkaniny są drogie, to koniecznie przeczytajcie nasz artykuł: Ile kosztuje jedwab? Wszystko co warto wiedzieć o cenach i jakości!

Czy produkcja jedwabiu zabija jedwabniki?

Niestety jest to prawda, jedwabniki, a dokładnie kokony z poczwarkami zanurzane są w gorącej wodzie. Są pewne hodowle, gdzie pozwala się gąsienicom ciem na przepoczwarzenie i opuszczenie kokonu. Jest to jedwab produkowany według buddyjskiej i hinduistycznej zasady moralnej Ahimsa, która wymaga szacunku dla wszelkiego życia. Osoby wyznające tę zasadę są weganami.

Sprawdź również:

• Hodowla jedwabników od A do Z - wszystko, co warto na ten temat wiedzieć
• Jedwabniki, czyli twórcy pięknego jedwabiu
• Gęsi Puch - dlaczego jest tak pożądany?

FAQ

• Jak powstaje naturalny jedwab?

Naturalny jedwab powstaje dzięki przepoczwarzającym się larwom jedwabnika, które przy użyciu wydzieliny z otworu gębowego tworzą gęsty kokon. Z owego kokonu po zanurzeniu w gorącej wodzie pozyskuje się nici jedwabne.

• Jakie zwierzę produkuje jedwab?

Jedwab produkują różne gatunki jedwabnika, chociaż trzeba podkreślić, że jego produkcja zdominowana jest przez jedwabnika morwowego, który obecnie znajduje się tylko w hodowlach i nie występuje w naturze.

• Jak jedwabnik robi jedwab?

Jedwabnik wytwarza jedwab, przy użyciu wydzieliny z otworu gębowego. Tka gęstą sieć tworzącą kokon, który finalnie osiąga od 1,5 do nawet 3 km długości. Kokony zbiera się po około miesiącu i zanurza w gorącej wodzie, jeszcze zanim jedwabnik się przepoczwarzy.

• Czy w Polsce produkowany jest jedwab?

Tak, w Polsce produkowany jest jedwab, między innymi do lat 90. tych był produkowany w Milanówku pod Warszawą, który nazywany jest stolicą polskiego jedwabiu. Co ciekawe w 2016 roku z Polski pochodziło 20% światowej produkcji jedwabiu.

• Ile kosztuje 1 m jedwabiu?

Warto wiedzieć, że jedwab to drogi materiał. Za metr bieżący należy zapłacić nawet 500 zł, a widełki cenowe są szerokie i rozpoczynają się od około 100 zł. Tutaj kluczowe znaczenie ma rodzaj jedwabiu, który może być produkowany z różnych gatunków jedwabnika, poza morwowym, wyróżniamy także jedwab tussowy z jedwabnika dębowego, jedwab Eri czy jedwab Muga. Warto wiedzieć, że jedwab Eri pochodzi z Indii i jest to rodzaj jedwabiu Ahimsa produkowanego bez zabijania jedwabników.